среда, 9 апреля 2014 г.

Metalın emalı üçün alət və tərtibatlar.

Metalla işləmək üçün xüsusi təhciz edilmiş iş yeri lazımdır.Metalın əl emalı üçün iş yeri çilingər verstakı və ya kombinəedilmiş verstakdır. Verstakların növləri-çilingər verstakı,kombinəedilmiş verstak,məngənə,alətlər üçün yeşiklər,oturacaq.

Metalın emalı üçün verstakdan başqa digər alət və tərtibatlarlardan da istifadə edilir.
Xətkeş,çilingər qayçı,bucaqlıq,kəçici kəlbətin,yeyə,nişanlayıcı pərgar,çəkic,taxta çəkiclər,burğular,cızçəkən, kerner,əymə tərtibatları və s.
Məngənənin iş prinsipləri belədir-pəstah məngənənin (dodaqları)arasında yerləşir.

Məişətdə metallar haradan alınır.

Metalları məişət əşyalarinda , inşaat işlərində əmək alətlərinin hazırlanmasında istifadə olunur.Onlar polad,aliminium,düraliminium,mis,latun və başqa metal ərintilərindən hazırlanır.
Polad-bərk və ağır metaldır.O,dəmir ərintisi ilə karbonun birləşməsindən əmələ gəlir.
Aliminium-gümüşü rəngdə yumşaq və yüngül metaldır.
Düraliminium-aliminium misin ərintisindən yaranır.
Mis-qırmızı rəngli,ağır metaldır.

Latun-misin sinklə və başqa metallarla birləşməsindən yaranır.Latun-sarı rəngli metaldır.
Qalınlığı 0,2 mm-dən 0,5mm-ə qədər olan nazik təbəqəli polada tənəkə deyilir.Nazik qalay təbəqə ilə örtülmüş tənəkəyə ağ tənəkə.ğrtüyü olmayan tənəkəyə isə qara tənəkə deyilir.Ağ tənəkədən ən çox konserv bankalarının hazırlanmasında istifadə edilir.Nazik sink təbəqəsi ilə örtülmüş nazik təbəqəli polada sinklənmiş tənəkə deyilir.
Məftil-en kəsiyi dairə,kvadrat və ya üçbucaq şəklində olan nazik metal saplara deyilir.Məftildən elektrik naqilləri,mismar,vint,şurup,pərçim,yay və bir çox başqa məmulatlar hazırlanır.

Metalların növləri.

Hər gün biz çoxlu sayda metal əşyadan- məişət və mətbəx avadanlığından,elektrik cihazlarından və s.istifadə edirik. Velosipedlər,təyyarələr avtomobil kuzovları,mühərriklər,cürbəcürdəzgahlar bütün bunların əsəs hissələri metaldan hazırlanır.Metalların- möhkəmlik, bərklik, istiyə davamlılıq və s.bu kimi üstün xüsusiyyətləri var.Onları inşaat işlərində,əməkalətlərinin və məişət əşyalarının hazırlanmasında əvəz olunmaz edir.


Qalınlığı 2mm-ə qədər olan metal vərəqlərinə nazik təbəqə metal deyilir.Metal pəstahı hissələrə ayırmaq,detalda qanovcuqlaraçmaq,çıxıntıları götürmək və s.çapma yolu ilə icra olunur.Bu əməliyyatlara qələm və çəkic vasitəsilə yerinə yetirilir.Metallar yeyələr vasitəsilə yeyələnir.Yeyələmə metal e;malının ən çox
yayılmış üsulu olub onun səthini yonmaq deməkdir.Nişanlanma nazik təbəqə metalın səthində nişanlayıcı alət və ləvazimatların vasitəsilə xətt çəkməlidir.

Nişanlama ülgü vasitəsilə də aparıla bilər.Nazik təbəqə metal çilingərin əl qayçısı vasitəsilə kəsilir.